Atzera begira

Zergatik Desierto izena?

Ander Zarraga 2025ko ira. 1a, 11:38

Gaur egun, Altzaga izenagaz ezaguna den auzoak izendapen bat baino gehiago izan du historian zehar. Horien artean, nagusi askok Desierto deitura erabiltzen dute Erandioko auzo hori izendatzeko.

Desierto izena itsasadarraren bi ertzetan erabili izan da urte luzez: Erandio Desierto Eskuinaldean eta Barakaldo Desierto Ezkerraldean, nahiz eta inguruan inoiz basamorturik egon ez den. Zehazki, Desierto izenak Eskuinaldeko Udondo eta Asua ibaien arteko eremua eta Ezkerraldeko Galindo eta Portugalete artean kokatzen den gunea hartzen ditu.

Izen horren jatorria XVIII. mendera garamatza, eta karmeldar oinutsen komentuan du abiapuntua. Erlijioso ordena horretako fraideek otoitz eta meditazio giroan bizitzeko leku isolatu eta xumeak bilatzen zituzten; desertu-etxe edo erretiratze-leku horiek "desierto" izena jasotzen zuten. Hala, 1719. urtean, Bizkaian euren egoitza jartzeko leku bila etorri ziren karmeldarrek bertan komentua eraikitzeko baimena jaso zuten, eta egun Sestaoko lurretan dagoen Ugarteko San Nikolas izeneko irlan ezarri zuten eraikina.

Urteakaz, leku hori izendatzeko modua aldatzen joan zen, eta Desierto forma nagusitu zen. Izen hori, halaber, itsasadarraren alde bietara hedatu zen; izan ere, gaur egun Altzagan kokatzen den moilara iristen zirenek "basamortura» zihoazela esaten zuten eta, gerora, Desierto izendapena auzo osoa izendatzeko hedatu zen.

Komentuaren aztarnak inguruan garatutako industria astunaren lantegien azpian geratu ziren lurperatuta, eta, gaur egun, ez da haietatik ezer geratzen. Hala eta guztiz ere, izenak iraun egin du, herri-hizkeran eta dokumentu ofizial batzuetan.

Desierto izenaren lehen agerpen dokumentatua 1892koa da. Dena dela, horren aurretik, XVII. mendean, Alzaga edo Alzagaz formak ageri ziren auzo horri erreferentzia egiteko. Izen horren jatorria haltza zuhaitzetan (Alnus glutinosa) dago, izan ere, altzaga euskaraz haltzadi ugari dagoen tokia da, ibaiertzetako eta gune hezeetan hazten diren zuhaitzak baitira. Horrenbestez, Altzaga litzateke eremu horren jatorrizko izena.

Irakurle agurgarria:

HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakurleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.

Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!


Izan zaitez HIRUKAlagun