Hiru hegazti-espezie babesteko laguntza eskatu du Getxoko Udaleko Ingurumen Zerbitzuak

Nahia Martinez Gondra 2023ko uzt. 21a, 11:21

Enaren, enara azpizurien eta sorbeltz arrunten informazioa bildu gura du Udalak.© Jorge Orueta

Getxoko Udaleko Ingurumen Zerbitzuak herritarren laguntza eskatu du udalerrian habietako kokapenei eta hurrengo hiru hegazti-espezieen presentziari buruzko ahalik eta informazio gehien biltzeko: enarak, enara azpizuriak eta sorbeltz arruntak. Izan ere, hiru espezie ohikoenak dira Getxon, eta horiek babesteko eta kontserbatzeko informazioa bildu gura du. Espezie horien habia edo koloniaren bat ezagutu edo ikusten dutenek Udaleko Ingurumen Zerbitzuari jakinarazi diezaiokete bi helbide hauen bidez: ingurumena@getxo.eus  eta/edo boluenatura@gmail.com. Kokalekua aurkitzeko, habia aurkitu den kalea eta zenbakia edo blokea erabil daitezke. Ondoren, teknikariek egiaztatuko dituzte datuak, eta GIS geruza bat sortuko dute (datu geografikoen bildumak), aurten eta hurrengo urteetan lortzen diren emaitzakaz.

Enarak, enara azpizuriak eta sorbeltz arruntak intsektuen bila oso azkar hegan egiten duten txori txikiak dira. Negua Afrikan igarotzen duten hegazti migratzaileak dira, eta urtero leku berberera itzultzen dira ugaltzera. Gainera, eltxoen harrapari jatorrak dira, eta giza hurbiltasuna aukeratzen dute ugaltzeko. 

Ingurumen Zerbitzuko zinegotzi Iñigo Urkitzak adierazi duenez, espezie horien inguruko informazio gehiago jakin gura du Udalak: "Espezie horiek Getxon ugaltzeko aukeratzen dituzten lekuak ezagutu nahi ditugu, babestu eta kontserbatu ahal izateko. Ugaltze-aldian gaude bete-betean, eta, beraz, hori da detektatzeko unerik onena, habiara maiz joaten baitira beren txitak gizentzera. Laster Afrikako negualdiko guneetara itzuliko dira". 

Hiru espezie ohikoenak dira Getxoko udalerrian. Enarak (Hirundo rustica) atzealdea beltza du, bular zuria, eztarria eta kopeta gorriak eta isats nabarmen luzea. Habiak landa-eremuetan, baserri-atarietan, ukuiluetan, altilloetan eta abarretan jartzen ditu. Habiek terraza bat gogorarazten dute, goian itxita ez daudelako, enara azpizurienenak bezala. Aire-eremu baxuago okupatzen du, enara azpizuriek eta sorburu arruntek baino.

Enara azpizuri (Delichon urbicum) aurretik aipatutako enara baino pixka bat txikiagoa eta trinkoagoa da, eta, batez ere, bereizten da buztanaren gaineko bizkarraldea zuri duelako. Atzealdearen gainerakoa iluna da eta ez du gorririk eztarrian. Habiak eraikinen fatxadei atxikita jartzen ditu, eta, askotan, hainbat bikoteren koloniak sortzen ditu. Habiak sabaira itsasten dituzte sarrerako zulo bat utziz.

Sorburu arrunta (Apus apus) hiruetatik handiena da, eta, gainera, kolore beltz osokoa da, eztarri zuria izan ezik. Hegaldi bizkorrago du, eta jazarpen frenetiko eta zaratatsuak ditu ezaugarri. Hirietan, pitzadurak eta zuloak aukeratzen ditu habiak egiteko, baita teilatu batzuetako teilak ere.

Espezie hauen habia edo koloniaren bat ezagutu edo ikusten dutenek Udaleko Ingurumen Zerbitzuari jakinarazi diezaiokete bi helbide hauen bidez: ingurumena@getxo.eus  eta/edo boluenatura@gmail.com . Kokalekua aurkitzeko, habia aurkitu den kalea eta zenbakia edo blokea erabil daitezke. Ondoren, teknikariek egiaztatuko dituzte datuak, eta GIS geruza bat sortuko da (datu geografikoen bildumak), aurten eta hurrengo urteetan lortzen diren emaitzakaz.

Irakurle agurgarria:

HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakuleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.

Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!


Izan zaitez HIRUKAlagun