Solstizioetan, erritu jakin batzuk egitean, landare batzuek, suak eta urak propietate magikoak hartzen dituzte. Udako solstizioan sua piztu eta gainetik salto egiten da; negukoan –egungo egutegian data apur bat aldatuta–, zenbait herritan (Baztan, Basaburua, Goñi, Imoz, Larraun, Burunda eta Arakil) iturri konkretuetara hurbildu, eta, urte amaierako kanpai-hotsekin batera, ura pitxerretan hartzen zuten zenbait salmo abesten zituzten bitartean: "Ur goiena, ur barrena /urte berri egun ona". Ur hori bizilagunei eraman eta koplen trukean oparia jasotzen zuten. Ur hori gorputza eta arima garbitzeko edaten zuten.
Ur goienaz eta ur barrenaz hitz egiten zuten uste zutelako zeruan ura zegoela, goialdetik euria ari baitzuen; hortik ur goiena (goiko ura). Halaber, lurpean aintzira handi bat zegoela ere uste zuten, eta handik zetozela iturburuak; hortik ur barrenarena (barruko ura). Horregatik, urtea hastean, bi uretara jo behar zuten, goikora eta behekora, ur berri hori edan aurretik.
Ur- partikula (ura) urte hitzaren lehen silaba da, lau urtaroetan zehar uraren zikloaren baliokidea izango litzatekeena. Arbasoen pentsamoldearen barruan, ur eta urte arteko lotura dago. Ur berria, ur berria izateaz gain, urte berri edo urte berriaren baliokidea izango litzateke.
HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakurleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.
