Lehenengoa Eduardo Gil Herreroren "Aquel viaje en tren del 68" izan da. Kontakizunak hamabostean behin kaleratuko dituzte.
Trena XIX. mendearen amaiera aldera iritsi zen Plentziara, eta horri esker, herria jomuga turistiko bihurtu zen. Negozio berriak sortu ziren higiezinen sustapenaren eta ostalaritzaren inguruan, merkataritza-sarea hazi egin zen eta bizi-gune berriak garatu ziren. Urte horretan bertan sortu zen Casino Aurrera Aisialdi Sozietatea, ur depositua martxan jarri zen… Aurrerapen horiei eta trenaren eraginez iritsi ziren lehen udatiarrak Plentziara.
1893. urtea zoragarria izan zen Plentziarentzat, gertakari garrantzitsuz betea, esaterako trenaren etorrera irailaren 4an. Egun hartan, goizeko hamarretan inauguratu zen zerbitzu berria "jendetza handi baten aurrean".
Trena nasara iritsi zenean, orduko agintarien aurrean lau biba bota ziren: "lehena, Plentziaren oparotasuna islatzen duen trenaren arrakastaren alde; bigarrena, plentziarren alde; hirugarrena, bakearen alde; eta azkena, trena eraiki duen ingeniariaren alde". Garai hartako kronikek diote ekitaldi hartara bildutako jendea negarrez hasi zela, hunkiturik, bazekielako gurdietatik garraiobide modernoetara pasatzen ari zirela eta, nolabait, aroz aldatzen ari zirela.