Elkarrizketak

Miguel Suaña: "Uste dut nobelak tabuak kafe batean azukre koxkorrak bezala zapuzteko ahalmena duela"

Ander Zarraga 2023ko eka. 30a, 13:53
Suañal uztailaren 5ean aurkeztuko du bere lehen eleberria, RKEn. © MIGUEL SUAÑA

Gazteen suizidioaren gaia azaleratzeko xedea du Miguel Suaña sortzaile eta hezitzaileak bere lehen eleberrian: El último vuelo de un cisne negro. Algortarrak dioenez, "eragin emozionalak bultzatuta" idatzitako lana da. Hurrengo asteko eguaztenean, uztailaren 5ean, 19:00etan egingo du aurkezpena Romo Kultur Etxean.

Nola jorratzen da gazteen suizidioa bezalako gaia eleberri batean?

Gure gazteen osasun mentalean gero eta handiagoa den gizarte-problematika islatzea zen asmoa. Nire ustez, fikzioak eta eleberriak ahalmen handia du bereziki gizarte gisa gertatzen zaigunaren ispilu gisa (Stendhalek zioena) ikusteko, enpatizatzeko eta islatzeko, hain zuzen.

Zer dela eta aukeratu duzu gai hori?

Gai hori oraindik tabua da, zoritxarrez. Uste dut nobelak tabu horiek kafe batean azukre koxkorrak bezala zapuzteko ahalmena duela. Horrek gizarte gisa lagunduko digu gai horri aurreiritzirik gabe aurre egiten, gazteen eta helduen artean osasun publikoko arazo larria baita. Normalizatzen dugun neurrian, idatzi eta horretaz hitz egin ahal badugu, konpondu ahal izango dugu.

Mezu edo helbururen bat dago horren atzean?

Bai, mezua argi eta garbi dago: berriro gerta ez dadin. Gazteen suizidioa anomalia bat da, "beltxarga beltza"... ekonomiaren kontzeptu hori hartu eta gizartera eta literaturara eramaten badugu. Ez litzateke gertatu behar, eta denok gara nolabait erantzule berriro gerta ez dadin. Ildo horretatik, nobela nire aletxoa da, egunen batean helburu horretara iritsi ahal izateko...

Kazetaritza-erreportajea, prosa-poetikoa, eta genero beltzera hurbiltzea... Nola lortu duzu elementu guzti horiek elkartzea eleberri batean?

Genero noirari dagokionez, irakaslea kasu bat ikertzen ari da, detektibe pribatu baten moduko heriotza bat; fikzio mota horretara zeharka hurbiltzen gaituzten esperientziak eta gorabeherak biziko ditu. Nobela-erreportajeari buruz, narratzaileak kazetaritza estilo eraginkor batean idazten du, apaingarririk gabe; izan ere, nobela argitaletxe batentzat lan posible gisa aurkezten da hasieratik. Azkenik, prosa poetikoa irakurleak protagonista ikusezina, bere buruaz beste egin duen ikaslea, ezagutuz doalako da, neska-lagun ohiak ikertzaileari bien artean konfiantza hartu ahala ematen dizkion eguneroko intimoaren zatiei esker.

Zure lehen eleberria da? Nolatan animatu zara hori idaztera?

Bai, iraupen luzeko nire lehen narrazio-lana da. Lehenago, kontakizun labur batzuk argitaratu nituen, zinemarako edo antzerkirako idatzi nuen... Baina nobela gisa, lehenengoa da. 

Eragin emozionalak bultzatu nau idaztera. Alde batetik, Euskal Herrian, oro har, suizidio-saiakerak ugaritu egin dira, eta, hemen, Uribe Kostan eta zehazki Algortako itsaslabarretan, hainbat kasu izan dira azken urteotan... Bestetik, egoera hori islatzen zuen tokiko literaturarik ere ez egoteak motibatzen ninduen... Nazioarteko ereduetara joaten bazara, berriz, asko dago irakurtzeko zentzu horretan.
 
Gazteleraz argitaratu duzu, baina euskaratzeko asmoa duzula ere aurreratu duzu, ez?
Aldi berean bi hizkuntzetan argitaratzea zen nire asmoa. Argitaletxea txikia da ordea, eta, lehenik, hizkuntza batean hasteko esan zidan, gero, aleak amaitzen direnean, bestearekin hasteko. Ez dute itzultzailerik, portugesera bakarrik, Lisboan baitu egoitza nagusia, eta ni neu hasi naiz pixkanaka euskararatzen.
Zerbait gehitu nahiko zenuke?
Bai, noski gustatuko litzaidake... baina zuzenean datorren asteazkenean, hilak 5, arratsaldeko 19:00etan Getxoko Romo Kultur Etxean izan beharko da!
Kultura Getxo
Irakurle agurgarria:

HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakuleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.

Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!


Izan zaitez HIRUKAlagun