Naziotasuna herri guztietako herritarrek duten eskubidea bada ere, guri dagokigunez, Euskal Herriari eta euskal herritarroi dagokigunez, ukatu egin digute. Euskal nazioko partaideak garela adierazteko eskubidea izan beharrean, frantses edo espainol naziotasuna egokitzen digute gure herrian, gizaki orok naziotasun propioa aukeratzeko eskubidea badu ere.
Ukazio horri aurre egiteko, "Bai Euskal Herriari" herri ekimenak naziotasuna izateko eskubidearen aldeko ekimena jarri zuen abian 1999an eskubide zibil eta politikoen aldeko aldarrikapenen ildoan, eta euskal nortasun nazionalaren aldeko sinadurak biltzeari ekin zion. Ekimen horren bitartez, 125.000 herritarrek baino gehiagok Euskal Herriko naziotasuna islatuko zuen agiri ofiziala sor zedin bermatzeko eskatu zioten Udalbiltzari.
Herritarren eskaerari jarraiki, Udalbiltzak Euskal Herriko Naziotasun Aitormena bideratzea erabaki zuen 2001eko martxoan egindako II. Batzar Nagusian, eta agiriari aterabidea eman eta hura eskuratu ahal izateko prozedurari ekin zion.
Nazio baten partaide sentitzeko eta, beraz, norbere naziotasuna aitortzeko eskubidea aintzat harturik, borondate librean oinarritutako adierazpena sortu zuen Udalbiltzak:
Adierazpena
Nik, euskal herritarra naizen honek, zera aldarrikatzen dut:
Euskal Herria Arabako, Bizkaiko, Gipuzkoako, Nafarroa Behereko eta Garaiko, Lapurdiko eta Zuberoako lurraldeez osaturiko herria da.
Euskal Herriaren hizkuntza euskara da, denon begirune osoa behar duena, eta euskal lurralde osoan estatus ofizial nahikoa izan behar du.
Euskal Herria bere buruaren jabe da, nazio beregain eta librea, eta demokratikoki erabakitzeko eskubidea du.
Aitormena
Ni euskal herritarra naiz eta euskal naziotasunaren jabe naiz.
Oharmen, nahimen eta erabakimen osoz, Euskal Herriaren bizitzako partaide naiz, eta guztiz aintzakotzat hartzen dut Euskal Herriaren berezko izaera eta beregain bizitzeko borondatea, bai egungoa eta bai etorkizunekoa.
EHNA norberak sentitzen duen naziotasuna jendaurrean adierazteko agiriek osatzen dute (aitormenak eta sakelako euskarriak). Adierazpena eta aitormena jasotzeaz gain, herritarraren irudia eta datuak ere islatzen ditu. Udalbiltzari dagokio naziotasuna aitortzen duen herritarrak emaniko datuak egiazkoak direla bermatzea. Sakelako euskarrian jabearen irudia eta datuak azaltzen direnez gero, edozeinen aurrean fidagarritasun osoz identifikatzeko balio du, nahi izanez gero.
Udalbiltzak 2001ean sorturiko ekimena aurrera doa. EHNAren izapidea zabaldu egin da eta, egun, hainbat udalek eta udal hautetsik hartu du bere gain naziotasun aitormenaren agiriaren izapidea. Zerbitzu publiko honen bermea gauzatu da 2005ean Euskal Herriko zazpi lurraldeetan.
Getxo Bizia herri plataforma
e-posta: info[a bildua]getxobizia.org