Egun hamaika dira Uribe Kostan bertan beharginak azpikontratatzeko enpresek erabiltzen dituzten ABLEak. Horietako sei Areetan daude (Manpower, Laborman, Crit Interim España Empresa de Trabajo Temporal SL, Ceslan TT, Denbolan eta otsailean bere ateak zabaldu zituen Iman Temporing ETT SL). Beste lau Leioan daude (Flexiplan, Adecco, Adecco Formacion eta J&A) eta azkena Erandion kokatuta dago (Start People).
Eskualdera heldu berria den Iman Temporing ETT SL enpresa katalana Espainiako Estatuko garrantzitsuenetako bat da eta nazioarteko enpresak ez bezala "bertako" bazkideak dituela dio. Jordi Pujals enpresaren zuzendari nagusiaren arabera, Getxo udalerriko eta Durango bulego berrien eremua "gure negoziorako potentzial handiko zonaldea da". Era berean, Patricia Fernandez Areetako bulegoaren arduradunak "Deia" egunkariari jakinarazi dionez, "aldi baterako lan enpresa espezializatuok negoziorako aukera handiagoa dugu, une hauetan industria enpresek ez dutelako ia inor kontratatzen era zuzenean. Datozen bi urteei begirako negozioen eboluzioaz dauden zalantzak kontuan hartuta pertsonal beharrei ABLEen bidezko aldi baterako kontratazioez erantzutea nahiago izaten dute.
LAB sindikatuaren oharra:
Prekarietatea salatu, borrokatu, garaitu
Apirilaren 28a Lan Osasunaren Nazioarteko Eguna dugu. Lan segurtasun eta osasunaren defentsan erreferentea da eta, langileok eskubide hau urratuta dugun heinean, aldarrikapen eta borroka eguna ere bilakatu behar dugu.
Istripuak eta gaixotasunak ez dira kasualitatez gertatzen. Lan baldintzak, formaziorik eza, azpikontratazioak, lan erritmo ikaragarriak, prekarietatea, ... zuzenean daude lan istripu eta gaixotasunekin loturik. Eredu neoliberal honetan ahalik eta irabazi ekonomiko gehien lortzea da helburu bakarra eta, hortaz, langileon beharrak alde batera uzten dira eta ez da dirurik "gastatzen" prebentzio neurrietan. Honen ondorioz, iaz 125 langile hil eta milaka lan istripu pairatu genituen. Argi dago langile askorentzat lanera joatea arriskutsu bihurtu dela.
Batzuetan lan istripuek hiltzen gaituzte eta beste askotan lan baldintzek ez digute bizitzen uzten, eta pixkanaka-pixkanaka gure osasuna galtzen dugu. Langile askok arrisku ergonomikoak, arrisku kimikoak, zarata... pairatzen dituzte, eta hauen ondorioak, denon ezagun zaharrak: sorbalda, bizkar edo besoko mina, arnasteko arazoak, alergiak, entzumenaren galera... Langile gehienok lan zama handiak, lanak bukatzeko epe motzak, erritmo azkarrak, gure lanaren kontrol gutxi, enkargatu autoritarioen modu txarrak eta presioak, bortizkeria (fisiko edo psikologikoa), jazarpen egoerak bizi dituzte lanean eta ondorioz, arazo mentalak, arazo kardiobaskularrak, nerbio arazoak edo estresa jasaten dute eta honek guztiak bihotzekoak jota hiltzeko arrisku handia dakarkio langileari.
Osasunaren urraketa hauek sektore eta lan eremu guztietan izaten dira, baina lan ezaugarrien arabera, arriskuak ere ezberdinak dira eta, hortaz, ondorioak ere bai.
Ezagunak dira lan istripu eta gaixotasunak ekiditeko hartu behar diren neurriak, hala ere, estatistika beltzak urtez urte errepikatzen dira. Langileon bizia da arriskuan dagoena eta honekin ezin da jolastu, ezin da patronalaren diruzalekeriaren menpe egon. Onartezina da lan istripu eta gaixotasunen tragediaren atzean dauden enpresariek zigorrik ez ordaintzea, ezta instituzioak beren ardura ez betetzea, patronalarekin duten aliantza estrategikoa dela medio.
Egoera hau salatu behar dugu eta erantzuleak diren patronal eta administrazioa interpelatu. Mobilizazio soziala da bide bakarra lan istripu eta gaixotasunekin behingoz amaitzeko eta langileon biziarekin jolastea doakoa izan ez dadin.
Gaur egungo eredu pribatuan prebentzio zerbitzu eta mutualitateen interes nagusia zera da, gure gaixotasunak lanak eragin ez dituela frogatzea eta ahalik eta lasterren lanera bidaltzea, nahiz eta sendaturik ez egon. Lan harreman eta prebentzio eredu ezberdinak beharrezkoak ditugu, osasuna, negozioaren ordez, eskubidea izan dadin. Hori dela eta, arriskuei eta kalteei aurre egiteko eredu publiko, unibertsal, kalitateko eta parte-hartzailea aldarrikatu behar dugu.
Hau dela eta, langile guztiei dei egiten diegu ordubeteko lanuztea egin dezaten, Araban apirilaren 25ean eta Bizkaia, Gipuzkoa zein Nafarroan apirilaren 28an.
Lan istripuen aurkako lanuzteak eta eskualdeko elkarretaratzea deitu ditu LABek biharko
Bihar, astelehena, hilak 28, Lan Osasunaren Nazioarteko Egunarekin bat egin eta goizeko 12etan lantokietan lanuzteak egitera deitu du LAB sindikatuak. Arratsaldeko 8etan ere, Algortako Telletxe plazan eskualde mailako kontzentrazioa burutuko dute sindikalistek, eta behargin eta herritarrak mobilizazio horietan parte hartzera animatu dituzte. Izan ere, sindikatu abertzaleak egin duen irakurketaren arabera, "istripuak eta gaixotasunak ez dira kasualitatez gertatzen", haien atzean "lan baldintzak, formaziorik eza, azpikontratazioak, lan erritmo ikaragarriak, prekarietatea..." erraz topa daitezkeelakoan. Iaz 125 izan ziren Euskal Herrian lan istripuz hildako beharginak eta aurten, dagoeneko 35 dira, tartean Erandion lanean ari zela hil zen 58 urteko S.R.R.D. gizonezkoa. Ildo horretan, sindikatuek askotan salatu dituzten aldi baterako lan enpresen (ABLE) kopurua handitzen doa eskualdean, pasa den otsailean Areetan zabaldu zen Iman Temporing ETT SLri esker. Azkenik, LABek Maiatzaren Lehena Iruñean ospatuko du "Gora Euskal Herri gorria lelopean" eta autobusa jarri du goizeko 9etan Erandioko metro lurzorutik langileen aldarrikapen egunera joateko. Aukera horretaz baliatzeko, aurretik herriko tabernetan izena eman edo Erandioko LABera deitzea baino ez da egin behar. Buelta arratsaldeko 18:30ean egingo dute. Argazkian, iazko apirilaren 27an egindako lanuztea dela eta, LABek Algortan egindako elkarretaratzea / Koska irratia.
Irakurle agurgarria:
HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakuleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.
Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!
Izan zaitez HIRUKAlagun