Eusko Jaurlaritzako Justizia Sailak, giza eskubideen babesarekin daukan konpromisoaren barruan, hainbat ekimenen bitartez egiten dio aurre biolentzia mota horri, besteak beste: koordinazioaren sustapena protokoloen sinaduraren bidez, baliabide materialen eta giza baliabideen egokitzapena, salaketa jarri nahi duten biktimentzako aholkularitzaren sustapena, biktimari laguntzeko zerbitzuen sorrera eta eragile juridikoen prestakuntza. Horren ildotik, Sailaren iritziz positiboa da epaitegi espezializatuak egotea; izan ere, horiek esker biktimek arreta espezializatuagoa jasotzen dute, eta epaileek informazio handiagoa dute erabaki egokiagoak hartzeko.
Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak EAEko emakumeen aurkako biolentziaren arloko epaitegiei buruz egindako azterlan baten arabera, honakoa aipatu dute:
- Delituen portzentaje handienak tratu txarrei (%52) eta mehatxuei (%21) dagokie.
- Salaketa jartzen denetik epaia bitarteko epea 11 egunekoa izan zen 2006. urtean biolentziaren arloko epaitegietan.
- Emakumearen aurkako biolentziaren arloko epaitegietan ematen diren epaien %73 kondenakoak dira, eta horien %77an akusatua ados egon da ezarritako zigorrarekin.
- Ezarritako zigor nagusien %40 espetxekoak izan dira, %34 gizartearen onurako lanak eta %23 erasotzailea etengabe aurkitua izateko moduan egotekoak.
Arazoa ez dago kontrolpean
Hala eta guztiz ere, eskainitako datuak ikusita, eta erakunde guztiak egiten ari diren ahaleginak gorabehera, “begien bistakoa da salaketa ez direla jaisten, haien bikotekideen esku hildako emakumeen kopurua igo egin dela, eta oraindik ez dugula ondo ezagutzen arazoaren benetako neurria zein den. Arazoa ez dago kontrolpean, ezta gutxiagorik ere” azpimarratu du De Miguelek. Hori dela-eta, Justizia Sailaren iritziz beharrezkoa da prebentzioa lantzea heziketaren, laguntza psikologikoaren, gizarte-laguntzaren eta aldez aurreko aholkularitza juridikoaren esparruetan. “Gizarte-balioen arloan lan egin behar dugu, emakumeen aurkako biolentzia sortzen duten jokabideak baztertzeko”, zehaztu du Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako zuzendariak.
Horrez gain, erasotzailearekiko mendetasuna —psikologikoa zein ekonomikoa— hausteko ekintza guztiak sustatu behar dira. De Miguelen ustez, “denbora luzeegian hezi dira emakumeak familiaren euskarria izateko, baina ulertu behar dugu badaudela berez konpondu ezin diren eta esku-hartze traumatikoa —banantzea edo zigor arloko salaketa— eskatzen duten hainbat egoera; izan ere, esku-hartze hori larria izan arren, are eta larriagoak baitira tratu txarrak eta horien ondorioak”.
Zigor-arloko sistema ez da berez nahikoa fenomeno kriminal hori desagerrarazteko; izan ere, oso kasu larrien erdiak baino gehiagok justiziaren esku-hartzetik kanpo gelditzen jarraitzen baitute (bikotekideek hildako emakumeen erdiek ez zuten inolako salaketarik jarri hori gertatu aurretik). Horren ildotik, Justizia Sailaren ustez ezinbestekoa da tratu txarrak nozitzen dituzten emakumeak konbentzitzea, “tratu txarretatik ateratzen laguntzeko erakundeek —baita sistema judizialak ere— eskaini diezazkieketen baliabideei buruz informatzeko, eta babesa lehen unetik bertatik eskatzeko; izan ere, konprobatuta baitago behin erasotzen duenak —zoritxarrez— berriro egingo duela”.
Genero-indarkeriaren aurkako babes integraleko neurriei buruzko 1/2004 Lege Organikoa indarrean sartu zenetik iragandako urteetan datu kezkagarriak izan dira, Eusko Jaurlaritzako Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza Sailak nabarmendu duenez. Datuen arabera salaketen eta eskatutako babes-aginduen kopurua igo egin da Euskal Autonomi Erkidegoan (EAE). Besteak beste, Getxoko Justizia Jauregian, 233 izan ziren 2006ko ekainetik 2007ko ekainera bitarten abiatutako zigor arloko auziak, aurreko urtean baino 46 gehiago. Auzi zibilak, berriz, 5 izan ziren (bi gehiago). Eta, orotara, 78 emakumek eskatu zuten babesa, aurrekoan baino 16 gehiagok. Inmaculada de Miguel Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako zuzendariaren ustez, “eraso matxisten biktima diren emakumeak gero eta gehiago jabetzen dira salatu ez ezik, agindu horiek eskaintzen duten babesa ere eskatu behar dutela”. Argazkian, emakumeen aurkako erasoak salatzeko, Getxoko Bilgune Feministak Algortan egindako kontzentrazioetako bat.
Irakurle agurgarria:
HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakuleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.
Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!
Izan zaitez HIRUKAlagun