Bederatzi urte dira gaur Federico Krutwig hil zela

Erabiltzailearen aurpegia Ukberri 2007ko aza. 15a, 13:32

Federico Carlos Krutwig Sagredo idazle, politikari eta hizkuntzalari ezaguna Areetan jaio zen 1921eko maiatzaren 15ean. Aita alemana zen, Koloniakoa; ama, ordea, bizkaitarra, veneziar jatorrikoa. Krutwig gaztea zela ikasi zuen euskara, alemana, gaztelera eta frantsesa bazekizkiela. 1942an, ehunaka olerki alemanetik bizkaierara itzuli eta hainbat hizkuntz ikerketa egin ostean, euskaltzain urgazle izendatu zuten eta bost urte beranduago, euskaltzain oso. Euskaltzaindian euskalkiak bateratzearen alde agertu zen, lapurtera klasikoaren inguruan. 1952an, Bizkaiko Foru Aldundian egindako hitzaldi batean, elizari euskararekiko zituen betebeharrak ahazteagatik kritika gogorrak egin zizkion. Kartzelaratua ez izateko erbesteratu zen, Parisera eta Alemaniara, non ezkondu egin zen. Gero, Euskal Herrira bueltatu zen, mugaren bestaldean geratuz, Biarritzen. Baina, 1963an, "Vasconia" idatzita, De Gaulleren Gobernuak kanporatu zuen. Erroma, Aljeria eta Aostan izan ondoren Belgikan gelditu eta berriz ezkondu zen. Erbestean, jarduera politiko franko burutu zituen: 1967an "La Cuestion Vasca" liburua PCE-MLrentzat; ETAko kide gisa "Branka" aldizkarian abertzaletasun iraultzaileaz eta estrategia gerrilleroaz hainbat artikulu; ETAren V. asanbladako txosten oinarria; Txinako Alderdi Komunistarentzat Mao Tzedung-en hainbat liburuen itzulpena, tartean "Liburu Gorria"... 1975ean, ETArekin harremana hautsi zuen.

Erbestetik bueltatu zen 1978an, hogei bat hizkuntza menperatzen zuela eta euskaragatik eta grekera klasikoagatik interes berezia zuela, fisika modernoa ulertzeko ezinbesteko tresnak baitziren, bere ustez. 1985ean, Jakintza Baitha erakundea sortu zuen, zeina, Krutwigen hitzetan "Grezian ezagunagoa da Euskal Herrian baino". Grezia klasikoaren inguruko hitzaldiak eman zituen bere azken urteetan sekta izateaz salaketa franko jaso duen Nueva Akropolis bezalako elkarteetan. Krutwig 1998ko azaroaren 15ean hil zen, Bilbon.
Irakurle agurgarria:

HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakurleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.

Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!


Izan zaitez HIRUKAlagun