Zoritxarrez, Europan eta mundu zabalean hamaika herri daude Bretainia bezala kolonizaturik, munduko mapa batean euren kokapena ukatu egiten dieten herria, Euskal Herria barne. Bretainia lauzpabost departamentutan zatiturik ageri den gisa ageri da gure herria hiru administraziotan zatiturik, baina gure kasuan kolonizazio hori frantziar estatuaz gain espainiar estatuak ere gauzatuz doa. Ezin ukatu, ostera, gure hizkuntza eta kultura hangoaren aldean indartsuago sumatzen direla, baina hemen ere ez gaude txapliguak botatzeko moduan, ezen frantziar eta espainiar estatuak darabilten asimilazio prozedura basatiek euskaldunak hutsaren pare bihurtzeko helburua baitute. Egun hizkuntzak duen egoera diglosikoa ikustea besterik ez dago, gainean hizkuntza frantses eta gazteleraren harlauza indartsu eta zapaltzailea gainean dugula, eta arnasa hartzeko gero eta leku estuagoa uzten gaituztela.
Gure tankerako herriek zelan edo hala bidea zabaldu beharra dute, bide samur zein gogorretatik, eskuak loturik buruan jartzen diguten plastikozko poltsari (zenbaitzuek zentsu literalean ere egiten dute) haginka apurtu behar izanik, arnas biderik izango badugu. Eta horren truk, horra hor estatuetako prentsa zentralista zein kriolloak botatzen diguna: ETAren lagun terrorista ziztrinak garela, herri hura nazien kolaboratzailea izan zela... Azken batean, gure herriaren defentsan gabiltzanok deabruaren pertsonifikazio atzerakoi eta inposatzailea ei gara, estatu menperatzaileak zeruko aingeruen pertsonifikazio aurrerakoia eta demokrata diren neurrian.
Kolonialismoak munduan zehar hamaika aurpegi ditu, baina denak antzekoak, eta helburu argi bat dutenak: asimilazioa. Eta, zalantzarik ez, horretaz kontzientzia hartzeko bidaiatzea moduko botikarik ez dago.
Josu Gotzon Landeta
Inguruko hedabideetan, sarri entzun izan dut gure herrian ditugun gaitzak eta aurreiritziak sendatzeko bidaiatzea moduko botikarik ez dagoela. Aurten gure oporrak aprobetxatuz, familiarekin Bretainiara joateko aukera izan dugu. Izan ere, urte osoan zehar ibili gara herri hori ezagutzera joateko planak egiten, baina ez kasualitatez, idazkien, irudien zein abestien bitartez, bere izaera primitiboa, aitzineko druiden oroitzapena, bere kostalde basatiak... eta beste hainbesteren berri izan baitugu aspalditik. Herri baten ezagutza egiteko asmoz bere bila abiatu ginen, baina tamalez leku hartan bertan herri hori topatzeko zailtasunak izan ditugu: menhir eta druiden oroimena frantses souvenir merkatal zentru bihurturik, herrietan frantsez izaera eta kultura erabat tinkaturik, portu askotan itsasontzi militar frantsesen presentzia eta, tamalgarriena, hizkuntza erabat zapaldu eta minorizatu bat (100.000 lagun inguruk baino ez du bretoiera ezagutzen, Kerne irratia ei da bretoieraz emititzen duen bakarra, eta prentsa idatzia usaindu ere ez dugu egin). Laburbilduz, herri kolonizatu bat topatu genuen, hainbesteraino ezen bretoi kulturaren nortasun zantzuak ia ez ziren igartzen. Argazkian, Brest-eko portuaren irudi bat / cc-by jmt-29.
Irakurle agurgarria:
HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakuleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.
Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!
Izan zaitez HIRUKAlagun