Euskarazko akats sintaktikoak detektatzeko eta zuzentzeko tresna garatu dute EHUn

Erabiltzailearen aurpegia Ukberri 2009ko ira. 21a, 14:43
Euskarazko akats sintaktikoak detektatzeko eta zuzentzeko dauden tresnen analisia egin du Maite Oronoz EHUko ikertzaileak bere doktore-tesian, unibertsitateko iturriek zabaldu dutenez. Diotenez, "testuinguru zabaleko akatsak detektatzeko —adibidez, komunztadura-akatsak— esaldiaren analisi-zuhaitza arakatzea beharrezkoa da". Horretarako tresna aproposik ez du aurkitu ikertzaileak, eta, horregatik, Saroi tresna sortu du. Saroik akats sintaktikoen tratamendua egiten du, eta, gainera, analisi-zuhaitzen egituren gaineko kontsultak egiteko eta zuhaitz horietan egitura linguistikoak bilatzeko ere balio du. Saroi tresna erabilerraza eta malgua da, eta maila desberdinetako hizkuntza-ezaugarrirekin lan egiteko gai da —morfologia, morfosintaxia, sintaxia, etab.—. Egilearen esanetan, "hizkuntzalaritzarako lan-tresna egokia eta erabilgarria" izan daiteke. Argazkian, Maite Oronoz ikertzailea.
Tesiaren egilea eta Saroiren sortzailea Maite Oronoz Anchordoqui da, eta bere lana Euskarazko akats sintaktikoak detektatzeko eta zuzentzeko baliabideen garapena: datak, postposizio-lokuzioak eta komunztadura izenburupean aurkeztu du. Ikertzailearen iritziz, "euskararen egoera dela eta —estandarizazio-prozesuan dago, aberatsa da euskalkiei dagokionez, eta erdara indartsuek inguratzen dute— ohikoa da erabiltzaileek Euskaltzaindiaren arauetatik aldentzen diren hizkuntza-egiturak erabiltzea". Egitura zuzenetatik edo arauetatik desbideratzen diren egitura horiei "akats" deitu die tesiaren egileak.

Komunztadura-akatsak

Datetan, postposizio-lokuzioetan eta, batez ere, subjektu, objektu eta zehar-objektu funtzioa betetzen duten osagaien eta aditzaren arteko komunztaduran gertatzen diren akatsak detektatu ditu ikertzaileak ikerketa-lanean. akats horien bila corpus akatsa dutenak zein zuzenak automatikoki analizatzeko, EHUko Informatika Fakultateko IXA taldearen analisi sintaktikorako prozesua erabili du Maite Oronozek, eta informazio linguistikoa adierazteko, berriz, XML bidezko oharpen-sarea.

akatsak detektatzeko eta zuzentzeko erabiltzen diren teknikei gainbegiratu zabala eman ondoren, hizkuntza-ezagutzan oinarritutako teknikak erabiltzea erabaki du Oronozek. Hala, testuinguru lokaletan —segidan dauden bospasei hitzeko eremuetan— gertatzen diren akatsak detektatzeko eta zuzentzeko, hizkuntzaren tratamendu automatikoko bi tresna ezagun erabili ditu: Xerox Finite State Tool (XFST), datetako akatsak lantzeko, eta Murriztapen Gramatika (MG), postposizio-lokuzioen erabilera okerrak tratatzeko.

Egileari buruz

Maite Oronoz Anchordoqui (Hondarribia, 1972) Informatikan lizentziatua da. IXA taldeko ikertzailea da 1996az geroztik, eta UPV/EHUko Informatika Fakultateko irakasle laguna da 2001etik hona. Bere lana UPV/EHUko Informatika Fakultateko Lengoaia eta Sistema Informatikoak saileko Arantza Diaz de Illarraza eta Koldo Gojenola irakasleen zuzendaritzapean egin du.
Irakurle agurgarria:

HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakuleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.

Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!


Izan zaitez HIRUKAlagun