Anaien arteko borroka izan zen, arreben eta ahizpen artekoa, familiak zatitu zituen borroka beldurgarria. Herriak herrien kontra, ideologiak ideologien kontra, bata bestearen aurka, zergatik egiten zuten hura ez zekiela. Eta denak desagertu direnean, orduko hilak eta kolpatuak, edo urteen azken orenak hilobiratuak, herriak erraustu eta berriz ere biztanle berriekin bizitza hartu dutenean, orduan ere..., orduan ere aski lan: agintean dauden sozialistek ez dute adore nahiko izan hezurrak bide bazterretatik laguntzen biltzeko eta haien ondoko familiei entregatzeko, bake pixka bat izan dezaten denek. Sozialistek ez dute indarrik izan popularrak, bere gordinkeria guztiarekin, gainean dituztelako, ezetz, horrek berriz ere oroimen txarrak ekarriko omen dituelakoan: ez ditzagun kontuak harrotu, gerraren mamua itzuliko baitzaigu berriz ere. Aurretik kendu dituzte horrela hezurren bila ibili direnak, eta laguntza ematen saiatu diren epaileak. Bakearen eta kulpaz betetako oroimen isilarazien artean, hobe bigarrena, haien ustez, hobe bigarrena, bihotzari tokirik uzten ez bazaio ere. Baina odola behin eta berriz ari da indarka, borborka, gainera atera nahian, bizitza berria bere baitarik baletorkioke bezala. Ezin dira gehiegikeria horiek ahaztu. Gizarteak ezin du inoiz ere holakorik ahaztu.
Gizartea hola desegiten denean, antigorputzak sortzen dira gure inguruan: batzuek atzendu nahi dute kontua, urratu bistatik ezabatu ezin dena; beste batzuek historia beren gisara idatzi nahi dute, berridatzi gertatutako guztia, beste irakurketa bat eginez, gertatutakoa beste era batera moldatuz eta kontatuz. Erreakzio hori gertatu zen gerra ondoren, eta gauza bera bigarren munduko gerraren ondoren. Beldur naiz, ordea, hortik denek ikasi beharko dugun. Zeren orain ere bai baitirudi, Euskal Herrian bizi dugun egoera berri honetan, batzuek ahanztura ekarri nahi digutela. Hemengo sufrimendua atzendu nahi dutela, holakorik inoiz gertatu ez balitz bezala, eta gertatu zaigun gordinkeria beste modu batera kontatu nahi balute bezala. Baina odolak beti uzten du arrastoa, ez du joan nahi. Eta ez da joango.
Pello Salaburu EHUko errektore ohiak "Deia" egunkarian gaur argitaratutako artikulua
[© Pello Salaburu - Deia.com] Odolaren arrastoak ez dira inoiz ere joaten, beti daude gure inguruan. Francok eta bere jeneralek erabaki zutenean, Eliza zutela lagun, Espainiako biztanle guztiak salbatu behar zituztela, salbazioa heriotzaren bidez egin behar bazuten ere, baserreketan barna hasi zen odola gainbehera, eta urteetako sufrimendu handia ekarri zien militar hark salbatu nahi zituen bere hiritar garaikide guztiei. Sarraskia ikaragarria izan zen, herri osoak deseginak, hildakoak, espetxeratuak... hori da gerra guztiek berekin dakartena. Baina lurrak ez du malgutasun aski odola irensteko. Aspaldiko kontua baldin bada ere uztailaren 18ko, aspaldikoa baldin bada diktadore haren itsasontzia Donostiako Kontxan ikusten genuela, aspaldikoa gure gogora ekartzea Bilboko Kale Nagusian egun horrekin egiten ziren militarren desfileen kontua, odola beti gelditzen da azalean, barnera joan nahi ez balu bezala. Odola guztion memorian gelditu da, gure buruan hor nonbait sartua, gure kultura zedarritzen duten ezaugarrien bazterretan. Odola ez da joaten. Argazkian, Bilboko okupazioaren lehen urteurrena ospatzen zuen "El Correo Español"-en azala.
Irakurle agurgarria:
HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakurleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.
Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!
Izan zaitez HIRUKAlagun