Orreagako abatetxeko fraideek Mikeloten ahots ederrez jabetuta, askatasunaren truke semea abatetxean uzteko proposatu zioten Gartxoti, latinez kanta zezan. Gartxotek proposamena errefusatu eta semea askatu ondorengo tragedia izango dugu ikusgai. Elordik eta Urmenetak botere erlijioso eta politikoari aurre egiteko eta bere sendiaren eta hizkuntzaren defentsan aritzeko gauza den antiheroia ekarri digute.
Ez da hau izango Gartxoten historiaren aurreneko bertsioa. Arturo Kanpionek "El bardo de Itzaltzu" lana argitaratu zuen 1917an, ipuin gisa. Aurretik izandako kondairan oinarrituta idatzi zuen ikerlariak. Kanpionen testuaren gainean, Victor Ruiz Añibarrok antzezlanerako gidoia prestatu zuen eta 1954an, idazlearen nafarraren mendeurrenean, Saski Naski Buenos Aireseko taldea taularatzen saiatu zen. Hiru hamarkada beranduago, 1981ean, Benito Lertxundik "Altabizkar/Itzaltzuko bardoari" diskoa kaleratu zuen, hamahiru abestiekin, tartean "Itzaltzuko bardoa" kanta entzun zitekeela. 2003an, "Argia" astekariak atalka argitaratu zuen Asisko Urmeneta, Jokin Larrea eta Marko Armspachen "Gartxot" komikia, urte berean liburuki batean bilduta berriro kaleratu zena. Sei urteren ostean, 2009ko abenduan, "Gartxot" film laburra bukatu zuen Somuga ekoiztetxeak. Oraingo honetan, film luzea eta horrekin batera "Gartxot, Konkista aitzineko konkista" liburua ere kaleratu dute Urmenetak eta Edorta Barruetabeñak.
HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakurleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.
Asier Altunak zuzendutako "Bertsolari" filmarekin gertatu ez bezala, euskarazko zinemaren azken ekoizpena,