Aukerarik banu egoera hartara itzultzeko, ordea, sotilki, neure buruari entsalada gehiago zerbitzatu bitartean, erantzungo nioke alemanez dakien nafar asko ezagutzen dudala, baina denek badakitela euskaraz ere. “Izan ere, euskara lagungarri da alemana ikasteko: aditzaren kokapena edo kasu-markak, besteak beste, antzekoak dira ele bietan” erantsiko nuke azken letxuga orria platerera ekarri baino lehen. Eta alemanaren ordez frantsesa aipatu izan balu, ihardetsiko nion: “Molièreren hizkuntzan ‘laurogeita bi’ (4, 20 eta bi) quatre-vingt-deux (4, 20, 2) esaten dute, euskaraz bezalaxe”, eta ingelesa mahairatu izan balu, “Shakespeareren eleak ez du gramatika-generorik, euskarak legetxe”, edo “ingelesez ‘sh’ eta euskaraz ‘x’ soinu bera dira”. Askotan esan izan dut hizkuntzak bizikletak bezalakoak direla: erabili ezean, herdoildu egiten dira, lepo gaineko ganbaran gordeta, edo osasungarria da tarteka-tarteka kalera ateratzea… baina hiztun batzuen iritzirako denak ez dira txirrinduak. Seguru nago ama haren begietara gaztelania bizikleta ederra dela; alemana, urrun iristeko motorra; eta euskara, trizikloa… baina ama on orok badaki trizikloan ibiltzen ikasten duen umea gerora aiseago ibiliko dela bizikletan edo motorrean, euskaraz jakitea alemana, frantsesa edo munduko beste edozein hizkuntza ikasteko lagungarri den moduan.
Xabi Paya Ruiz bertsolari eta itzultzaile algortarrak apirileko "Aizu!" aldizkarian argitaratutako artikulua
[© Xabi Paya - Aizu!] Ni itzulpengintza eta interpretazioa euskaraz ikasi zuen lehen promozioko ikaslea naiz. Asko dira unibertsitate garaitik ondo gordeta ditudan gomutak, baina azkenaldian burutik ezin kendurik nabil hirugarren urtearen hasieran gertatutako pasadizo bat: karrera gaztelaniaz ikasten ari zen lagun baten ama ezagutzeko parada izan nuen agorrileko ilunabar euritsu batean. Bapo afaltzen genbiltzala, emakumeak jakinarazi zigun arrunt sinesgaitza egiten zitzaiola bere alabak, nafarra izanik, alemana ikasteko asmorik ez izatea. Wilhelm von Humboldt burruntziko haragia bezala jarriko zitzaion ama elebakar hari, baina ni isilik geratu nintzen. Penintsula berekoak ginen, baina galaxia ezberdinetakoak.
Irakurle agurgarria:
HIRUKA gure eskualdeko euskara hutsezko hedabide bakarra da; egunero 10 udalerriren berri ematen dugu, eta hilabetero doan duzu aldizkaria kalean, tokiko komertzioetan zein erakunde publikoen egoitzetan. Eta orain doan bidaliko dizugu etxera nahi izanez gero! Proiektua bizirik jarraitzeko, ezinbestekoa dugu zu bezalako irakurleen babesa eta ekarpen ekonomikoa.
Egin zaitez HIRUKAlagun eta gozatu euskaraz!
Izan zaitez HIRUKAlagun